Op een koude ochtend in januari posteerde een jonge man zich in de hal van een metrostation in Washington en begon daar op zijn viool te spelen. In de 45 minuten dat hij er stond, kregen de voorbijgangers zes prachtige stukken van Bach te horen. Omdat het spitsuur was, kwam er in dat kleine uur een duizendtal mensen voorbij; de meesten waren op weg naar hun werk. Tijdens de eerste drie minuten viel het een heer op leeftijd op dat er iemand muziek stond te maken. Hij hield de pas in, keek even en liep verder. Meteen daarna ontving de violist zijn eerste geld, een biljet van een dollar, van een vrouw, die niet eens stopte om te horen wat hij speelde. Nog even later stond iemand vijf minuten tegen een zuil te leunen, hij keek vervolgens op zijn horloge en ging naar de treinen.
Het eerste menselijke wezen met echte aandacht voor wat er gebeurde was een jongetje van drie. Zijn moeder had haast, maar het ventje wilde perse luisteren. Dat kwam niet van pas, hij werd meegetrokken, al bleef hij omkijken.
Het zelfde overkwam andere kinderen en zonder uitzondering wilden de ouders dat hun kinderen doorliepen, soms na twee of drie min van geforceerd geduld.
In de 45 minuten dat hij speelde, haalde de violist 32 dollar op en had hij 6 echte toeschouwers. Op het eind was er geen applaus, niemand die hem aanmoedigde om door te gaan.
Eén échte luisteraar.
Eén vrouw, de enige die echt was blijven staan om te luisteren, zei op een bepaald moment tegen hem dat ze hem eerder gezien had en dat ze veel bewondering voor zijn werk had.
De violist was de wereldberoemde Joshua Bell en hij had twee dagen eerder voor een bomvol theater gestaan in Boston, met entreeprijzen vanaf honderd dollar. Zowel in het theater als in het metrostation speelde hij op een 300 jaar oude Stradivaris, een viool met een geschatte waarde van 3,5 miljoen dollar. De stukken die hij speelde, worden gezien als de moeilijkste van Bach voor dit instrument.
Experiment
Deze hele gebeurtenis werd gefilmd door de Washington post. Toen Bell door de journalist werd gevraagd hoe hij zich gevoeld had, verborg hij zijn teleurstelling niet; de mensen waren niet in staat de schoonheid te herkennen als ze zich niet in de geijkte situatie bevonden om kunst tot zich te nemen.
Het idee van de Washington post was om een sociologisch experiment te doen met als hypothese dat wanneer mensen iets subliems meemaken ze daar geen enkele aandacht aan zullen besteden als hun prioriteiten op dat moment elders liggen; ze zijn op weg naar hun werk, zijn in gedachten verzonken, neigen tot generalisaties als; muzikanten in de metro zijn stuk voor stuk gefrustreerde types die over geen greintje muzikaal talent beschikken.
En nu wij?
Zou ik gestopt zijn om naar Joshua Bell te luisteren? Geen idee.. Want ik denk dat ik net als iedereen geconditioneerd ben door de ceremonie waarmee kunst is omgeven zoals theaters, hoge prijzen en dat soort zaken. Maar het experiment liet wel een alarmbel rinkelen.
Als we geen tijd hebben om naar een van de beste violisten ter wereld te luisteren, hoeveel andere prachtige dingen zullen we dan wel niet mislopen in dit leven?
